Bilişim Suçu Nedir?

Bilişim Suçu Nedir?

Diğer bir ismiyle “Siber Suçlar” internet ,bilgisayar, telefon, tablet, pos cihazı gibi teknolojilerin kullanılarak diğer kişi veya kurumlara maddi ve manevi olarak verilen zararlar, bilişim suçu olarak tanımlanır.

Siber Suçlar Nelerdir?

1-Bilgisayar Sistemlerine İzinsiz Girme Suçu ve Cezası

Başkalarına ait bir bilgisayar sistemine kişinin izni ve bilgisi olmadan uzaktan veya fiziki olarak yakından erişilerek işlenen suçtur. Örneğin, bir kişinin facebook, twitter, instagram, e-mail adreslerine izni olmadığı halde kullanıcının şifresini veya diğer güvenlik önlemlerini devre dışı bırakarak erişmek bilişim sistemine girme suçu olarak cezalandırılır.

Cezası: (1)Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir. (2) Fıkra-Yukarıda ki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. (3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.” (TCK m.243)

2-Sistemi Engelleme, Bozma Verileri Yok Etme Veya Değiştirme Suçu ve Cezası

Bilişim sisteminden yararlanma yetkisi olan hak sahibinin sisteme kaydettiği kişisel verilerinin yok edilmesi veya değiştirilmesi. (Örneğin, bir kimsenin facebook hesabına girerek tüm bilgileri silerek yok ettikten sonra çıkmak.)

Hak sahibi kişinin sisteme erişimin engellenmesi suretiyle sistemi engelleme veya erişilmez kılmak. (Örneğin, bir kimseye ait instagram hesabına girdikten sonra hesap şifresinin değiştirilerek kişinin hesabına erişiminin engellenmesi.)

Bilişim sisteminin teknik altyapısına uygun bir şekilde çalışmasını veya kullanıcının istediği şekilde çalışmasını bozmak suretiyle işleyişinin bozulmasına neden olmak. (Örneğin, internet üzerinden satış yapan bir sitenin sipariş bilgilerini daha geç almasını sağlamak amacıyla sistemini bozmak.)

Cezası: (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren var olan verileri başka bir yere gönderen kişi altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Bu fiille bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşa ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. (4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde iki yıldan altı aya kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.” (TCK m.244)

3-Banka, Kredi Kurumu veya Kamu Kurumuna Ait Bilişim Sistemi Üzerinde Bilişim Suçu ve Cezası

2. maddedeki “Sistemi Engelleme, Bozma Verileri Yok Etme Veya Değiştirme Suçu” eğer bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

4-Yasak Cihaz veya Program Kullanma Suçu ve Cezası

Bir cihazın, bilgisayar programının, şifrenin veya benzer güvenlik kodunun bilişim suçları ile bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması ile işlenebilen diğer suçların işlenmesi için yapılması veya oluşturulması suçudur.

Cezası: Bunları imal eden, ithal eden, sevk eden, nakleden, depolayan, kabul eden, satan, satışa arz eden, satın alan, başkalarına veren veya bulunduran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.(TCK m. 245)

5-İstenmeyen İletilerin Gönderilmesi Suçu ve Cezası

Toplu mesaj veya istenmemiş yığın miktarda iletinin ticari amaçlarla gönderilmesi, bazı devletlerin kanunlarında yasa dışı bir eylem olarak değerlendirilir. Bu iletiler bir E-mail olarak geliyorsa bunlara genelde spam denir.

Yığın iletilerine karşı yasal düzenlemeler yeni olmakla birlikte bu tarz spam iletiler hem yazılı hem de sesli olarak Türkiye’de çoğalmaktadır. Son yaptırımlarla bu suçları işleyen kişilere yüklü cezalar verilmektedir.

6-Bilişim Suçları Dolandırıcılığı Suçu ve Cezası

Bilişim suçları dolandırıcılığı, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlanması olarak tanımlanmıştır. Bu tür suçlar bilişim sistemlerinin sağladığı kolaylıkla işlenmesi halinde “Nitelikli Dolandırıcılık” kapsamında bulunduğu değerlendirilmiş ve ceza yaptırımının iki yıldan yedi yıla kadar hapis olduğu belirtilmiştir.

Banka dolandırıcılığı, kimlik hırsızlığı, gasp etme, özelleştirilmiş bilginin çalınması edimlerinde olduğu gibi diğer dolandırıcılık biçimleri de bilişim sistemlerinin kullanılması ile sağlanabilir.

Örneğin, Phishing hack adı verilen sahte e-postalarla insanlara kredi kartı numarası sorarak dolandırma, akıllı telefonlarda oyun veya uygulama abonelikleri ile mesaja karşılık verilmesi ile GSM abonelik ücretlendirmesi yapmak.

7-Müstehcen veya Saldırgan İçerik

İnternet sayfaları, e-postalar, uygulamalar ve diğer elektronik iletişim araçları hoş olmayan, müstehcen veya birçok neden ve çeşitlilikte saldırgan içerikler bulundurabilir.

İfade özgürlüğünün aşıldığı durumları belirten ve ırkçılığı, küfür ve hakareti, politik olarak zarar verici, karalayıcı veya iftira edici, kışkırtıcı veya nefret suçlarını alevlendirici içerikleri yasaklayan birçok yargılama mevzuatı bulunmaktadır.

8-Rahatsızlık Verme, Taciz Etme Suçu ve Cezası

Kişi veya kurumlara bilişim araçlarıyla rahatsızlık verme veya taciz etme, doğrudan müstehcen içerikler, küçültücü yorumlar, cinsiyet, ırk, din, cinsel durum gibi belirli özellikleri ile kişileri doğrudan hedef almak bilişim suçları kapsamında değerlendirilir. TCK 123. Madde’de Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma, Madde 105’te ise Cinsel Taciz suçları ele alınmıştır.

9-Korkutma ve Hakaret Suçu ve Cezası

Anayasada ifade özgürlüğü 25. maddede korunmaktadır. Ancak her türlü ifade özgürlüğünü kapsamaz. Konuşulan veya yazılan tehdit içerikli söylem/yazılar, zarar verme veya korkutma kastı olması nedeniyle suç olarak tanımlanmıştır. Bu tehdit bir bilgisayar ağında yazılı/sözel olarak kullanılabilir. Bu tür suçların yayın yoluyla işlenmesi ceza yaptırımını arttırıcı etken olarak değerlendirilmektedir.

TCK 106. Madde’de “tehdit suçu ve cezası”, TCK 125. Madde’de ise “hakaret suçu ve cezası” belirtilmiştir.

10-Uyuşturucu Kaçakçılığı ve Yasa Dışı Ürün Satışları

Uyuşturucu madde tacirleri günümüzde satışında e-posta ve diğer internet teknolojilerini şifreli yollarla kullanabilmektedirler.

Bazı uyuşturucu tacirleri yasa dışı madde paketlerini izlemek için kurye ağ sitelerini kullanabilir ve kısıtlı erişim sohbet odalarında bu maddelerin satışını yapabilir.

Yüz yüze iletişim eksikliğinin verdiği rahatlık, sanal alışverişlerde gözetim ve denetimin az olması, pazarlamadaki maliyetlerin ciddi oranda azalması uyuşturucu tacirlerini internet ortamını aktif bir şekilde kullanmalarına neden olmaktadır.

Bu nedenle internet ortamında iletişim kurulan kişilere ve yapılan alışverişlerde sipariş ettiğimiz ürün ve satış yapan kişilerin güvenilirliğine son derece dikkat etmeliyiz.

11-Siber Terörizm

Siber terörizm ise belirli bir politik ve sosyal amaca ulaşabilmek için bilgisayar veya bilgisayar sistemlerinin bireylere ve mallara karşı bir hükümeti veya toplumu yıldırma, baskı altında tutma amacıyla kullanılmasıdır.

Siber Terörizm artık Sosyal Medya ağları üzerinden, ülke rejimlerini değiştirmeye kadar giden bir hal almaya başlamıştır. 2012-2013 yıllarında Arap Baharı adı altında yaşanan olaylar bu olaylara verilebilecek en güzel örneklerdendir.

12-Siber Savaş

Siber savaş, bir devletin, başka bir devletin bilgisayar sistemlerine veya ağlarına hasar vermek ya da kesinti yaratmak üzere gerçekleştirilen sızma faaliyetleridir.

Siber Savaşta Olabilecekler

  • Nükleer tesislerde, petrol ve doğalgaz hatlarında sorun çıkabilir.
  • Hava kontrol sisteminin kaybedilmesi sonucu uçaklar havada çarpışabilir. Uydu sistemlerinin ele geçirilmesi uyduların düşmesine ya da yörüngeden çıkmasına sebep olur.
  • Elektronik bankacılık durursa bankalardan ve ATM’lerden para çekilemez.
  • Metro, tren hatları ve trafik ışıklarının arızalanması büyük kazalara yol açabilir.
  • Elektrik dağıtım şebekesine yapılan olası bir saldırı durumunda elektrikle çalışan hiçbir alet kullanılamaz.

Siber Savaş Örnekleri

-Rus hackerlar tarafından yapıldığı iddia edilen 2007 yılında Estonya’nın altyapısına yapılan saldırı,

-2008 yılının Ağustos ayında yine Rusya tarafından yapıldığı iddia edilen, Gürcistan’a karşı koordineli kampanya kapsamında siber saldırılar düzenlenmesi,

-2013 yılından sonra yoğunlaşan Red Hack grubu Rus Hackerlarının Türkiye Devlet Sitelerine saldırması,

-Anonymous Hacker grublarının Türkiye Devlet sitelerine saldırması,

-2016 yılında Donald Trump’ın seçim zaferinde Rus Hackerlerin sahte gündemlerle ülkedeki kişilerin aklını çelmeye çalışması

siber savaş kavramına örnek olarak gösterilebilir.

Türkiye’ye Ait Siber Güvenlik Kurumları

Türkiye’ye ait siber güvenlik ile ilgili kurumlar şunlardır: 

  • Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 
  • Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu,
  • Siber Güvenlik Kurulu,
  • TSK Siber Savunma Merkezi Başkanlığı.
  • TÜBİTAK,

Bilişim Suçları ile Mücadele Nasıl Yapılır?

Bilişim Suçlarına karşı mücadele etmenin yolları şöyledir;

  • Şahsınıza ait önemli bilgilerinizin yer aldığı bilgisayarınız ile özel güvenlik önlemleri almadan internete bağlanmayınız. Bilgisayarların devamlı işletim sistemlerinin güncel tutulması, kırık programlar kullanmamak,lisanslı bir virüs programı
  • İnternet ortamında %100 güvenliğin hiçbir zaman sağlanamayacağını unutmayın! Özellikle Chat ortamında bilgisayarınıza saldırılabileceğini unutmayın. Örnek internet mesajlaşma ve yazışma programlardan karşıdaki kişi kim olursa olsun, dosya almayın paylaşmayın.
  • İnternette tanıştığınız kişilere şahsınız, aileniz, adres, telefon, işiniz v.s. konularda özel bilgilerinizi vermemeniz gerektiğini unutmayın.
  • İnternet ortamında tanıştığınız kişilere kredi kartı bilgilerinizi vermeyin. Hatta internet ortamında sizin tanıyacağınız bir kişinin de hesabının ele geçirilmiş olabileceğini unutmayın. Her şeye önce şüphe ile bakın.
  • İnternet üzerinden yapılan yazışmalarınızda karşınızdaki kurumlarla özel bir yöntemle yazışmanızda fayda olacaktır. Bu şekilde sizin adınıza birlikte ticaret yaptığınız şirketlere asılsız bilgiler veya sizi kötüleyici bilgiler gönderilse bile karşı taraf bunun sizden gelmediğine emin olacaktır.
  • Asla güvensiz isimsiz sitelerden ve  SSL sertifikası olmayan sitelerden alışveriş yapmayın.

Bilişim Suçları Nereye Şikayet Edilir?

Yasa dışı web sayfaları  ile ilgili şikayetlerinizi 155@iem.gov.tr e-mail ihbar adresine bildirebilirsiniz. Özellikle zararlı içerik sunan web sayfalarını şikâyet etmeliyiz. Bu tarz siteleri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu İnternet İhbar Merkezi’ne şikayet edebiliriz. ihbarweb.org.tr adresinden zararlı içerik sunan web sitelerini şikayet edebilirsiniz.

Kredi kartı sahtekârlığı ve kimlik hırsızlığı gibi suçların yanı sıra, daha önce fiziksel olarak meydana gelen taciz gibi suçlarda ya da sadece mali bir zararın olduğu durumlarda değil, güvenliğinizi tehdit edebilecek bir durumda da, bulunduğunuz yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığı’na veya Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüklerine şikayette bulunabilirsiniz.

Bilişim Suçları Nasıl Tespit Edilir?

Bilişim suçlarının tespitinde ilk adım erişilen sistemin zarar gören kişiye ait olup olmadığının belirlenmesidir. Ardından işlenen suçun türüne göre kullanıcıların IP adresleri tespit edilir ve hard diskleri üzerinde inceleme başlatılır. Şüpheli kişi söz konusu bilişim aygıtının başkaları tarafından kullanıldığını ileri sürüyorsa başkalarının sisteme girip girmediği araştırılır. Bu tür incelemelerde Microsoft, Google, Apple gibi büyük şirketlerin yardımına da başvurulabilmektedir. Son olarak eğer varsa tanıklar dinlenir. Bazen sadece tanıkların söyledikleri suçun ispatı için yeterli görülebilmektedir.

Kaynaklar

  • MEB Yayınları, Yardımcı ve Kaynak Kitaplar Dizisi,Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğrenci Materyalleri Kitabı (2018)
  • Uzunay, Y. & Bıçakçı, K. |  Açık Anahtar Altyapısı Destekli Dijital Delilleri Doğrulama Modeli, Ağ ve Bilgi Güvenliği Ulusal Sempozyumu| 9-11 Haziran 2005 İstanbul.
  • Uzunay, Y. | Dijital Delil Araştırma Süreci, 2. Polis Bilişim Sempozyumu | 14-15 Nisan 2005 Ankara.
  • Türk Ceza Kanunu
  • TC, EGM, Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı
  • Avustralya Yüksek Teknolojili Suçlar Merkezi
  • İstanbul Emniyet Müdürlüğü İnternet ve Bilişim Suçları Şube Müdürlüğü
  • https://barandogan.av.tr/blog/ceza-hukuku/bilisim-suclari-nelerdir.html
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/Siber_ter%C3%B6rizm
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/Siber_sava%C5%9F
Bu içeriğimize tepkiniz ne oldu? Beğendiyseniz yorum yapıp paylaşmayı unutmayın!
+1
6
+1
3
+1
0
+1
1
+1
8
+1
4
+1
1